Social Science Works formuleert second opinions over sociaalwetenschappelijk onderzoek, onderzoek waarmee wordt geprobeerd besluitvorming te informeren of te beïnvloeden waaraan onze opdrachtgevers deelnemen.
Onze moderne samenleving wordt in toenemende mate vorm gegeven door beleid en onderzoek. Beleid organiseert een voortdurend groeiend aantal sferen van ons leven. En beleid wordt meer en meer onderbouwd of, in ieder geval, gerechtvaardigd met behulp van onderzoek. Organisaties en groepen die een belang hebben in een specifiek beleid gebruiken daarom onderzoek om elkaar, alsmede politieke vertegenwoordigers, beleidsmakers, opinieleiders en burgers, te beïnvloeden. Actoren die hun positie met behulp van onderzoek kunnen rechtvaardigen hebben een grotere kans om de uitkomsten van besluitvorming te beïnvloeden. Dit is zeker het geval in moderne samenlevingen waarin “rationele” wetenschap en onderzoek op een steeds hogere voet staan.
Onderzoek wordt niet alleen geproduceerd door universiteiten, maar ook door (semi-)overheden, ondernemingen, politieke partijen, niet-gouvernementele organisaties (NGO’s), denktanks en andere groeperingen uit het maatschappelijke middenveld. In toenemende mate wordt het tevens uitgevoerd door commerciële onderzoeks- en adviesbureaus.
Zeker financieel en institutioneel krachtige belangengroepen zijn in een positie om hun preferenties met behulp van onderzoek te rechtvaardigen: zij kunnen dit onderzoek zelf verrichten of andere organisaties daartoe de opdracht verlenen.
Het is echter vaak moeilijk om de kwaliteit van onderzoek te bepalen. Actoren die met onderzoek worden geconfronteerd wanneer zij een beleid ontwikkelen, alsmede degenen die door een beleid worden geraakt dat op onderzoek wordt gebaseerd, hebben zelden de kennis of de middelen om
- de geschiktheid te bepalen van de desbetreffende onderzoeksopzet en van zijn methodologische uitvoering,
- om te beoordelen in hoeverre de data die zijn gebruikt om de conclusies te trekken, betrouwbaar zijn,
- en om te bepalen in hoeverre het onderzoek het voorgestelde beleid daadwerkelijk onderbouwt of rechtvaardigt.
En zelfs wanneer zij de kennis hebben, wordt hen geregeld geen gezag toebedeeld omdat zij niet als een “expert” of als “onafhankelijk” gelden.
Onze opdrachtgevers krijgen, kortom, voortdurend onderzoek op hun bureau en hebben vaak niet de kennis, de tijd of de autoriteit om te beoordelen in hoeverre het desbetreffende onderzoek geëigend, betrouwbaar of valide is. Geregeld hebben ze twijfels, maar hebben ze onvoldoende kennis of vertrouwen om deze twijfels te formuleren. Niettemin worden ze geacht een standpunt ten opzichte van het onderzoek te bepalen en beslissingen over beleid te nemen. Deze beslissingen kunnen verreikende gevolgen hebben.
De positie van de betrokkenen zou verlicht worden en de kwaliteit van de besluitvorming verbeterd wanneer zij een derde organisatie zouden kunnen vragen een onafhankelijk oordeel over het desbetreffende onderzoek te leveren. Social Science Works biedt hen deze mogelijkheid.
Zorgvuldig samengestelde teams van Social Science Works formuleren tweede oordelen over onderzoek. Zij stellen vragen als:
- Hoe goed is het onderzoek uitgevoerd?
- Rechtvaardigen de resultaten de conclusies en de beleidsaanbevelingen?
- Zouden andere vormen van onderzoek tot dezelfde resultaten, conclusies en aanbevelingen leiden?
- Werden de enig mogelijke of de juiste vragen gesteld?
- Is het probleem waarvoor het onderzoek oplossingen zoekt, goed doordacht of zijn andere definities van het probleem mogelijk?
- Kan het eventueel geherdefinieerde probleem ook op andere wijzen worden opgelost?
- Is het onderzoek gebaseerd op impliciete onderstellingen die de resultaten, conclusies en aanbevelingen reeds bij voorbaat in een specifieke richting duwen?
De beoordeling van onderzoek door second opinions draagt belangrijk bij aan de kwaliteit van de besluitvorming, alsmede aan de civiele samenleving en het publieke debat.
In samenlevingen die sociaal, politiek en economisch zeer ongelijk zijn en waar de ongelijkheden in kennis, macht, vermogen en inkomen nog steeds toenemen slagen met name bovenliggende groepen er in onderzoek te organiseren, dat hun belangen en waarden schraagt. Een tweede kijk op dit onderzoek is van groot democratisch belang. Zij bevordert de competitie tussen ideeën en visies, een competitie die onontbeerlijk is voor een open, vitale en dynamische samenleving van burgers.
Groepen van besluitvormers en onderzoekers lijden in het algemeen geregeld aan “tunnel-“ of “groepsdenken”. Het is een veelvuldig waargenomen psychologisch verschijnsel dat zij met de tijd in toenemende mate nog slechts naar elkaar verwijzen en elkaar meer en meer bevestigen in een beperkte visie op een probleem of op de werkelijkheid. Geregeld is er steeds minder ruimte voor andere invalshoeken, voor andere definities van problemen en mogelijke oplossingen, voor waarnemingen die niet in het gekozen perspectief passen. Om deze, wat Charles Lindblom (1990) noemde, “impairment” (beperking, inperking) te voorkomen of te doorbreken kan het zeer zinvol zijn relatieve buitenstaanders te vragen nieuw licht op de materie te werpen. De diversiteit in disciplines, paradigma’s en nationaliteiten van onze medewerkers maakt Social Science Works bij uitstek een welkome partner in deze herwaarderingen.